جمع بندی نظرات پیشنهادی در هم اندیشی استادان پیرامون نقش دانشگاه فرهنگیان در دولت سیزدهم

باسمه تعالی

جمع‌بندی نظرات پیشنهادی در هم‌اندیشی استادان پیرامون

نقش دانشگاه فرهنگیان در دولت سیزدهم

«مَنْ عَمِلَ صَالِحًا مِنْ ذَکَرٍ أوْ أُنْثَى وَ هُوَ مُؤْمِنٌ فَلَنُحْیِیَنَّهُ حَیَاةً طَیِّبَةً وَ لَنَجْزِیَنَّهُمْ ­أَجْرَهُمْ بِأَحْسَنِ مَا کَانُوا یَعْمَلُونَ.» (نحل / 97)

    با صلوات بر محمد و آل محمد (ص)، ضمن تشکر از زحمات دست‌اندرکاران این هم‌اندیشی، با عنایت به اهمیت موضوع راهبردی دانشگاه فرهنگیان به عنوان یک دانشگاه حاکمیتی «با رویکرد تربیت‌محوری مبتنی بر نظام معیار اسلامی»، معتقدیم که با عملیاتی‌کردن اسناد تحولی (مبانی نظری فلسفۀ تعلیم و تربیت جمهوری اسلامی ایران، سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، اساسنامۀ دانشگاه فرهنگیان، نقشۀ جامع علمی کشور، سند اسلامی‌شدن دانشگاه‌ها و...) عملیاتی‌شدن این مهم محقّق می‌گردد و مقدمۀ شکل‌گیری گام دوم انقلاب از طریق جهاد تربیتی، هم‌چون دفاع مقدس، جهاد سلامت و... خواهد بود؛ زیرا تمدن اسلامی بدون تربیت اسلامی امکان‌پذیر نیست.

    در ابتدا لازم است نکات انتظاری و تأکیدی مقام معظم رهبری (مدّظلّه العالی) درخصوص دانشگاه فرهنگیان به‌عنوان تنها دانشگاه تخصصی تربیت محور و مرکز ثقل آموزش و پرورش را مرور نماییم:

• «اساتید اینجا(دانشگاه فرهنگیان) هم بایستی از لحاظ خصوصیّات فکری و علمی، جزو شاخص‌ترین‌ها باشند؛ تدیّن، سطح بالای دانش، روحیۀ انقلابی و انطباق با معیارهای سند تحوّل نمی‌شود که ما سند تحوّل را تنظیم کنیم و دنبال تحقّقش باشیم؛ [امّا] آنجایی که اساسی‌ترین و محوری‌ترین مرکز آموزش و پرورش است، از خصوصیّات و معیارها و شاخص‌ها و اندازه‌های سند تحوّل دور باشد؛ این امکان ندارد»؛
• «این مسألۀ دانشگاه فرهنگیان هم خیلى مهم است؛ این هم از جمله چیزهایى است که باید به طور جدى به آرایش درونى آن توجه شود. معلم اگر شخصیت خودش ساخته نباشد، نمی­تواند به متعلم خود، به مخاطب خود، چیزى بدهد. اینجا (دانشگاه فرهنگیان) شخصیت معلمین ساخته می­شود، اگرچه این دانشگاه در ذیل آموزش و پرورش تعریف شده و مربوط به آموزش و پرورش است، لیکن آموزش عالى باید همۀ پشتیبانى‌هاى ممکن را از این دانشگاه‌ بکند. اینها کارهایى است که در زمینۀ آموزش و پرورش باید انجام بگیرد»؛ 
• «در بررسی و رسیدگی به مسائل دانشگاه‌ها، اول دانشگاه فرهنگیان، بعد سایر دانشگاه ها»؛«در مورد این دانشگاه کوتاهی شده، این دانشگاه هم از نظر استاد و هم از نظر... دچار کمبود است. وزارت علوم، سازمان مدیریت، سازمان امور استخدامی، هر کدام به نحوی، بایستی همکاری کنند، کمک کنند، این مشکلات باید برطرف شود؛ ...بنده آماده هستم، هر کاری که از من بر بیاید، قطعاً انجام می­دهم؛ برای این که این مسأله را جزء مسائل درجۀ اول کشور می‌دانم و می‌شناسم»؛
• «معلّمی یک حرفۀ فنّی است، یک کار هنری است، یادگرفتن لازم دارد، اینجا شما معلّمی را یاد می‌گیرید؛ آن که در فلان دانشگاه دیگر درس خوانده، او این معلومات شما را که در اینجا یاد گرفته‌اید ندارد؛ چطور می‌خواهد معلّمی کند؟ مراکز تربیت معلّم -که مهم‌ترینش فعلاً دانشگاه فرهنگیان است- مرکز ثقل اصلی نظام آموزش و پرورش کشورند و در مورد این دانشگاه کوتاهی شده. طبقِ آنچه بنده اطّلاع دارم و به من گزارش شده، این دانشگاه، هم از لحاظ نیروی انسانی –معلّم و استاد- دچار کمبود است، هم از لحاظ بودجه دچار کمبود است و هم از لحاظ فضای آموزشی دچار کمبود است. وزارت علوم، سازمان مدیریّت، سازمان امور استخدامی، هرکدام به نحوی بایستی همکاری کنند، کمک کنند این مشکلات باید برطرف بشود»؛
• «باید به‌گونه‌ای برنامه‌ریزی و ظرفیت‌سازی شود که معلمان سراسر کشور، فقط از مسیر این دو دانشگاه وارد آموزش و پرورش شوند و مجلس شورای اسلامی نیز باید در تصویب طرح‌ها به‌گونه‌ای عمل کند که خارج از مسیر این دو دانشگاه، ورودی به آموزش و پرورش وجود نداشته باشد»؛
• شایان ذکر است رهبر معظم انقلاب اسلامی (مدظله العالی) در نظر گرفتن صلاحیت‌های دینی، اخلاقی و سیاسی را در جذب معلمان مورد تأکید قرار دادند و فرمودند: «باید در جذب معلمان، یک گزینش صحیح و خردمندانه انجام شود و اجازۀ ورود نیروی بی‌کیفیت به آموزش و پرورش داده نشود»؛

ملاک‌های اساسیِ پیشنهادیِ هم‌اندیشی اساتید پیرامون نقش دانشگاه فرهنگیان در دولت سیزدهم با قبول پیش‌فرض‌های زیر:

الف) پیش‌فرض‌های هم‌اندیشی:

1. دانشگاه فرهنگیان علی‌رغم همۀ مشکلات ایجادشده در مسیر آن، دارای کارنامۀ عملی در وفاداری به اصل مترقی ولایت فقیه و آرمان‌های امامین انقلاب است و سابقۀ روشن سیاسی در صراط اصیل انقلاب، اطلاعات لازم از اسناد بالادستی مانند سند تحول بنیادین، بیانیۀ گام دوم رهبر معظم انقلاب اسلامی (مدّظلّه العالی) و برنامه‌های راهبردی تمدن‌سازی اسلامی دارد. هم‌چنین معتقد به کارآیی و توانمندی نظام از طریق التزام عملی به فرامین امام (ره) و رهبر معظم انقلاب اسلامی(مدّظلّه العالی) مبنی بر ضرورت تحول بنیادین در نظام آموزش و پرورش است؛
2. دانشگاه فرهنگیان دارای روحیۀ تربیت‌‌محوری، نقدپذیری، عدالت‌محوری، مشورت‌پذیری، تحول‌آفرینی، جوان‌گرایی و شجاعت در تصمیم‌گیری همراه با قاطعیت، قانون‌مداری، حاکمیت تواضع و اخلاق در روابط نیروی انسانی و اعتقاد به تربیت نیروی انسانی متعهد و متخصص در تمامی سطوح صف و ستاد نظام تعلیم و تربیت است؛
3. دانشگاه فرهنگیان معتقد به داشتن روحیۀ استکبارستیزی، مقاومت و عدم وادادگی به غرب و فشارهای بیرونی و داخلی، شناخت کافی از تفاوت ماهوی مکاتب لیبرالیسم و اسلام ناب و تأسی عملی به مکتب الگوهای تربیتی شهیدان نظام تعلیم و تربیت -از رجایی و باهنر تا سلیمانی و فخری زاده-، جهت خدمت خالصانه و مخلصانه به نظام تعلیم و تربیت و بازیابی جایگاه و منزلت واقعی معلم و تربیت نسل آینده است؛
4.  دانشگاه فرهنگیان معتقد به جهاد تربیتی، ایثارگری و نیز تأکید به استفاده از وجود مدیران جهادی، ایثارگران، روحانیان و اقشار مختلف حزب‌اللهی، اعم از نیروهای ارزشی و جوان و تجربیات گران‌سنگ پیش‌کسوتان مؤمن، انقلابی، جهادی، متعهد و متخصص و در اولویت قراردادن انتصابات افرادی است که پیشینۀ مبارزات عینی با فساد اداری و مالی داشته و اجتناب عملی و پرهیز جدی از منش و روش مافیایی منفعت‌طلبان باندی و جناحی دارند؛
5. دانشگاه فرهنگیان اعتقاد راسخ و عملی به رهنمودهای امامین انقلاب پیرامون اهمیت و نقش ممتاز، متفاوت و بی‌بدیل امر مقدس و خطیر تربیت معلم درون دانشگاه‌های فرهنگیان و تربیت دبیر شهید رجایی مبنی بر ضرورت تربیت منابع انسانی مورد نیاز وزارت آموزش و پرورش از دو دانشگاه مذکور دارد و این‌که در همۀ احوال و مواضع، چه در شورای عالی آموزش و پرورش و چه در شورای عالی انقلاب فرهنگی، دانشگاه فرهنگیان را رکن رکین، مرکز ثقل و قلب تپندۀ آموزش و پرورش می‌داند و همواره توجه به آن را مطابق فرامین و منویات رهبر معظم انقلاب اسلامی(مدّظلّه العالی) در صدر وظایف خویش قرار می‌دهد.

ب) راهکارهای پیشنهادی همایش هم‌اندیشی:

با عنایت به پیش‌فرض‌های یادشده و مؤلفه‌هایی چون حفظ آرایش درونی دانشگاه فرهنگیان، مرکز ثقل‌بودن دانشگاه فرهنگیان برای آموزش و پرورش، توجه جدی و عاجل به انتظارات مقام معظم رهبری(مدظله العالی) در پیاده‌سازی سند تحول و این‌که اذعان نمودند: مسألۀ اول من دانشگاه فرهنگیان است، راهکارهایی به شرح ذیل اعلام می‌گردد:

1. توجه جدی و اقدام سریع و عملی در ارتباط با جریان معطل‌سازی اسناد تحولی؛ زیرا معتقدیم چندین سال طول کشید تا اسناد تحولی تهیه و ابلاغ گردد و آن را با ذوقیات و موازی قراردادن سند 2030 معطل کردند و متاسفانه اخیراً گروهی، بانگ اصلاح آن را سر داده اند (با توجیه عدم اجرایی‌بودن آن) و مجددا می‏خواهند آن را معطل کنند؛ در صورتی‌که هر گونه تغییر باید در مأموریت شورای عالی انقلاب فرهنگی و شورای عالی آموزش و پرورش لحاظ شود.
2. از آنجا که مدرسه به‌عنوان کانون تربیتی هر محله است، ترتیبی اتخاذ شود تا در جهت عملیاتی کردن سند تحول در دولت سیزدهم، برنامۀ راهبردی مدرسه به‌عنوان راهکار عملی حل مشکلات نظام جمهوری اسلامی ایران نزد برنامه‌ریزان اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و .... قرار گیرد، به‌طوری‌که هر متربی به‌عنوان کنشگر اجتماعی، احساس ایفای نقش در زمینۀ خانوادگی، اقتصادی، اجتماعی و ... نماید؛
3. ضمن ارج نهادن به زحمات تلاشگران، تجربۀ چندین‌ساله در دهۀ گذشتۀ مدیریت‌های دانشگاه فرهنگیان نشان داده که متأسفانه شاهد نقش ذوقی افراد، بلاتکیفی وضعیت اساتید، عدم توسعۀ کمی و کیفی فضا، تجهیزات و امکانات لازم،  عدم توجه به رویکرد استادمحوری به‌جای کارمندمحوری، بی‌توجهی به قواعد و اصول تربیتی حاکم بر سراهای دانشجویی و فرصت شبانه‌روزی، بی‌توجهی به اسناد تحولی و... بوده‌ایم؛ به منظور برون رفت از این مشکلات و تقویت مدیریت کمی و کیفی، پیشنهاد می‌شود که در آینده افرادی در مناصب کلیدی دانشگاه فرهنگیان و هیات رییسه آن قرار گیرند که:   

الف- آشنا به سند تحول بنیادین و مجری آن باشد و جداً از اعمال ذوقیات پرهیز نموده و تابع اساسنامۀ دانشگاه فرهنگیان باشد؛

ب- با عنایت به ضرورت آرایش درونی، عوامل کلیدی سازمان مرکزی، پردیس ها و مراکز حتما باید از نیروهای درون دانشگاه فرهنگیان باشند و حداکثر مقبولیت عامه در میان اساتید داشته باشند؛

اولین هم اندیشی اساتید دانشگاه فرهنگیان (پردیس شهید مفتح شهرری)